De Tekstsmederij voor Stichting De Tekstsmederij

Jeugdprogramma

In 2010 was ik een net afgestudeerde toneelschrijver. 
Ik zag hoe moeilijk jonge toneelschrijvers het hadden in het theaterveld. 
Hun discipline werd niet (altijd) op waarde geschat, 
ze vielen (bijna) overal tussen wal en schip, 
en ze werden in het theaterlandschap niet (altijd) gezien als volwaardig kunstenaars. 
Dat vond ik zó ontzettend jammer! 
Want die mensen hadden skills en dingen te vertellen en denken die niemand anders dacht. 
Ze hadden hét antwoord in handen op lege zalen, 
omdat Shakespeare niet meer van deze tijd is. 

Samen met collega toneelschrijver Timen Jan Veenstra begon ik een leuk avondje. 
Daar waren toen een paar partijen bij betrokken, 
maar heel groot was het allemaal niet. 
Totdat die avond de zaal barstensvol zat. 
Toen snapten we dat dit niet alleen voor ons belangrijk was. 
Het ene avondje werd een doorlopende reeks, 
ging het land in, kreeg allerlei nieuwe vormen, 
ging naar het buitenland (van België tot Turkije), 
en drong door tot in de poriën van het Nederlandse theater. 

In 2016 was het initiatief op zijn hoogtepunt. 
We overwogen te stoppen, omdat je soms op hoogtepunten moet stoppen. 
Maar we besloten dat het nog één stap verdiende: 
het naar het meerjarige kunstenplan brengen. 
Dat lukte ons en daar ben ik apetrots op.  
Het was ook het moment dat mijn eigen schrijverschap aandacht verdiende. 
Daarom zwaaide ik eind 2016 af en gaf het stokje over.
Zakelijk leider Marijke Schaap werd betrokken,
en samen met Timen Jan Veenstra leidde zij De Tekstsmederij de toekomst in. 
Eind 2021 stopte het initiatief voorgoed. 

Algemene informatie

De wereld van de Tekstsmederij draait om vers gesmede Nederlandstalige toneelteksten die gaan over de wereld van nu. Om poëtische, rauwe, maatschappelijke vergezichten, om grote en universele tragedies, vlijmscherpe komedies, maar ook om persoonlijke verhalen. Om het zichtbaar maken van nieuw toneelschrijftalent. Om het smeden van samenwerkingsverbanden tussen nieuwe generaties toneelschrijvers en regisseurs. Om hun ontmoeting met publiek.

De oprichters van De Tekstsmederij, Malou de Roy van Zuydewijn en Timen Jan Veenstra, werden in 2016 onderscheiden met de VvL-penning van de Vereniging van Letterkundigen. De penning is een blijk van waardering voor mensen of instanties die zich inzetten voor het belang van schrijvers en daar volgens de VvL te weinig waardering voor krijgen. De vereniging voor letterkundigen heet tegenwoordig de auteursbond.

De Tekstsmederij was tussen 2010-2021 actief in het Nederlandse theaterveld, waarvan de eerste zes jaar werden geleid door artistiek directieteam Malou de Roy van Zuydewijn en Timen Jan Veenstra en de laatste vijf jaar door artistiek leider Timen Jan Veenstra en zakelijk leider Marijke Schaap.
Enkele programma’s die ontwikkeld werden waren een doorlopend talentontwikkelingsprogramma voor toneelschrijvers en regisseurs in samenwerking met het Rozentheater, Theater Bellevue, de Toneelmakerij en Likeminds.
In samenwerking met het Nederlands Theaterfestival, prins Bernard Cultuurfonds en Amsterdamse schouwburg werd het initiatief genomen voor de Staat van de Theatertekst, waarin jaarlijks verbeterpunten besproken werden door het theaterveld in de Amsterdamse schouwburg, wat leidde tot een groeiend aantal nieuwe plekken voor jonge toneelschrijvers en meer ruimte voor toneelschrijvers in het theaterveld én het literaire veld.
Een doorlopende lobby vanuit het initiatief zorgde ervoor dat het toneelschrijfambacht duidelijk op de kaart werd gezet en via verschillende wegen werden samenwerkingen opgezet met partijen door het hele land en daarbuiten.
Overige wapenfeiten waren o.a. dat jonge toneelschrijvers mede dankzij deze lobby nu gezien worden als theatermakers die ondersteuning verdienen enerzijds, en dat anderzijds het lettenfonds toneel tegenwoordig ziet als een literair genre. Zo werd er zelfs speciaal voor toneelschrijvers een regeling in het leven geroepen waarin het Fonds Podumkunsten en Fonds voor de Letteren samenwerken.

Credits

Oprichting en concept: Malou de Roy van Zuydewijn, Timen Jan Veenstra
Medewerkers: Kim Eldering, Pien Roeland, Marijke Schaap en vele anderen.

Met dank aan: Liesbeth Colthof, Danielle Wagenaar, Maritska Witte, Caspar Nieuwenhuis, Floris de Roy van Zuydewijn, Jarrod Francisco, Jeannette Smit, Frank Noorland, Thomas Smits, Anke Wirken en vele anderen.

“Het zijn deze keuzes, schijnbaar kleine zaken,
die zo zeldzaam zijn voor mensen op dit punt in hun carrière,
en voor mij maken dat de Tekstsmederij zichzelf ontstijgt,
al vanaf dag één.”

UIT DE SPEECH VVL PENNING 2016